Ο Λούκιος Βιβούλιος Ίππαρχος Τιβέριος Κλαύδιος Αττικός Ηρώδης, όπως ήταν το πλήρες όνομα του Ηρώδη Αττικού, υπήρξε εξέχουσα προσωπικότητα του 2ου μ.Χ. αιώνα. Ο σοφιστής Φιλόστρατος αφιερώνει ένα μεγάλο τμήμα του έργου του: «Βίοι Σοφιστών» για να αναφερθεί στη ζωή και τα έργα του Ηρώδη. Από τους πιο σημαντικούς εκπροσώπους της δεύτερης σοφιστικής, ο Αττικός, σοφιστής και ρήτωρ δίδαξε στις πιο γνωστές σχολές της αρχαιότητας, διακρίθηκε όμως περισσότερο για το ευεργετικό του έργο. Έχοντας κληρονομήσει μια τεράστια περιουσία από τους γονείς του, αφιέρωσε ένα μεγάλο μέρος του πλούτου του για να ανοικοδομήσει κτήρια αλλά και να αφιερώσει αναθήματα σε όλα τα ισχυρά ιερά κέντρα της Ελλάδος.

Τα πρώτα χρόνια της ζωής του

Ο Ηρώδης Αττικός γεννήθηκε το 101 μ.Χ. και ήταν γιος του Τίτου Κλαύδιου Αττικού και της Αθηναίας Βιβουλίας Αλκίας Αγριππίνας. Παππούς του, από την πλευρά του πατέρα του, ήταν ο Ίπππαρχος Αττικός που ανήκε στο γένος των Αιακιδών, με επιφανείς προγόνους μεταξύ των οποίων ο Μιλτιάδης και ο Κίμων. Ο παππούς του Ίππαρχος προσπάθησε ανεπιτυχώς να γίνει τύραννος της Αθήνας, με αποτέλεσμα να δημευθεί η περιουσία του. Αργότερα, ο πατέρας του Ηρώδη, ανακάλυψε σε ένα πηγάδι στο σπίτι τους ένα θησαυρό, τον οποίο ο αυτοκράτωρ Νερούας του επέτρεψε να τον διαχειριστεί, όπως αυτός ήθελε. Στη συνέχεια, ανέλαβε αξιώματα υπάτου αλλά και συγκλητικού στην πόλη της Ρώμης. Ο νεαρός Ηρώδης έλαβε επιμελημένη μόρφωση μαθητεύοντας δίπλα στους πιο σημαντικούς δασκάλους της εποχής του. Έτσι, υπήρξε μαθητής των Σκοπελιανού από τις Κλαζομενές, Πολέμωνα από τη Λαοδίκεια, Φαβωρίνου από το Arelate και Σεκούνδου του Αθηναίου. Επίσης, δάσκαλοί του στους κριτικούς λόγους ήταν ο Θεαγένης από την Κνίδο και ο Μουνάτιος ο Τραλλεύς. Τέλος, μυήθηκε στην πλατωνική φιλοσοφία από τον Ταύρο τον Τύριο. Οι πνευματικές αυτές προσωπικότητες διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της προσωπικότητας του Ηρώδη.

Γνώστης της ρητορικής τέχνης και των φιλοσοφικών ιδεών σταδιοδρόμησε στην Αθήνα και σε άλλες πόλεις της ανατολικής Μεσογείου. Για το λόγο αυτό θεωρείται ένας από τους κυριότερους εκπροσώπους της δεύτερης σοφιστικής. Κύριο μέλημά του υπήρξε η διατήρηση της σύνδεσης μεταξύ ρητορικής και σοφιστικής. Υπήρξε ικανός και επιδέξιος χειριστής της αττικής και από τους πιο ένθερμους θιασώτες του καθαρού αττικιστικού ύφους. Η συγγραφική του δραστηριότητα ήταν έντονη και περιελάμβανε: επιδεικτικούς λόγους, διατριβές, ημερολόγια, επιστολές και συλλογές όπως απανθίσματα και διάφορες σημειώσεις. Από τα συγγράμματά του διασώζεται μόνον ένας λόγος «Περί Πολιτείας», η γνησιότητα του οποίου αμφισβητείται. Μέρος του πλούτου του ο Ηρώδης το διέθεσε για να σιτίζει τους μαθητές του, λειτουργώντας ως Μαικήνας της πόλης των Αθηνών. Η επιρροή του στις μεταγενέστερες γενιές υπήρξε μικρή, κυρίως διότι δεν άρεσαν τα παλαιά αττικά πρότυπα. Εντούτοις, η αμέσως επόμενη γενιά φιλοσόφων όπως ο Αίλιος Αριστείδης, ο Αδριανός από την Τύρο, ο Αριστοκλής από την Πέργαμο, ο Χρήστος από το Βυζάντιο, ο Παυσανίας από την Καισάρεια, ο Πτολεμαίος από τη Ναύκρατη, ο Ρούφος από την Πέρινθο και από τους Ρωμαίους ο Aulus Gellius θαύμαζε το έργο του και επηρεάστηκε άμεσα από τη διδασκαλία του. Έλληνες απ' όλες τις πόλεις της Μεσογείου έφθαναν στην Αθήνα για να διδαχθούν από τον Ηρώδη. Ο θαυμασμός και η εκτίμηση των μαθητών του Ηρώδη φαίνεται μέσα από όσα διασώζει ο Φιλόστρατος. Επί παραδείγματι, ο Αλέξανδρος από τη Σελευκεία υποστήριζε ότι: «ω Ηρώδη, τεμάχιόν σου εσμέν οι σοφισταί πάντες». Ο Ανδριανός από την Τύρο, όταν ρωτήθηκε γιατί δε μιμήθηκε το ύφος του Ηρώδη σε μία παρουσίαση των καλύτερων σοφιστών απήντησε πως: «ουτοι μέν οιοι καί μεθύοντι παραδουναι μίμησιν, Ηρώδην δέ τόν βασιλέα των λόγων αγαπητόν ήν άοινός τε καί νήφων υποκρίνωμαι». Τέλος, ο Ρούφος από την Πέρινθο αισθανόταν μεγάλη υπερηφάνεια που χρημάτισε μαθητής του Ηρώδη αποκαλώντας τον: «δεσπότην τε αυτόν καλων καί Ελλήνων γλωτταν και λόγων βασιλέα καί πολλά τοιαυτα».

Η πολιτική του σταδιοδρομία

Τα χαρίσματα αυτά του Ηρώδη σε συνδυασμό με τις ικανότητές του στη ρητορική και τη φιλοσοφία του προσέδωσαν ιδιαίτερο κύρος. Στο χώρο της πολιτικής ο Ηρώδης ανέλαβε ανώτατα αξιώματα στην Αθήνα και στη Μικρά Ασία. Το 125 μ.Χ. τοποθετείται από τον αυτοκράτορα Αδριανό έπαρχος των ελεύθερων πόλεων της Μικράς Ασίας, όπου μάλιστα επαινέθηκε για τη χρηστή διοίκηση που άσκησε και την ανακατασκευή των λουτρών της Τρωάδας από τον ίδιο τον αυτοκράτορα. Το 140 μ.Χ. εκλέγεται επώνυμος άρχων στην πόλη της Αθήνας και διοργανωτής των Πανελληνίων. Τιμήθηκε μάλιστα από τους συμπολίτες του με στέφανο για την επιτυχή διοργάνωση των Παναθηναίων. Έπειτα, θα προσκληθεί από το Ρωμαίο αυτοκράτορα Αντωνίνο τον Ευσεβή για να αναλάβει τη διαπαιδαγώγηση των νεαρών διαδόχων Μάρκου Αυρήλιου και Λουκίου Βέρου. Τέλος, ως αναγνώριση της φιλίας και της ευμένειας του αυτοκράτορα προς το πρόσωπό του διορίζεται ύπατος το 143 μ.Χ.

Προσωπική ζωή

Η προσωπική ζωή του Ηρώδη προκάλεσε, ήδη από την αρχαιότητα, πολλά ερωτήματα. Αρχικά, ο Ηρώδης θα νυμφευθεί την Αλκία από την οποία απέκτησε ένα γιο, τον Ηρωδιανό, που πέθανε πρόωρα σε μικρή ηλικία. Λίγο αργότερα θα πεθάνει και η σύζυγός του. Στη συνέχεια, κατά την περίοδο που διέμενε στη Ρώμη θα γνωριστεί και θα νυμφευθεί τη Ρωμαία Ασπασία Άννια Ρήγιλλα. Η Ρήγιλλα ήταν αριστοκρατικής καταγωγής και συγγενής με τη Φαυστίνα την Πρεσβύτερη, σύζυγο του Αντωνίνου. Όταν νυμφεύθηκαν, η Ρήγιλλα ήταν 14 ετών ενώ ο Ηρώδης 40 ετών. Με την περιουσία που κληρονόμησε η Ρήγιλλα αγόρασαν μία έπαυλη τρία μίλια Βόρεια της Ρώμης επί της Αππίας οδού. Γύρω από την έπαυλη το ζεύγος είχε υπό την κατοχή του μία πολλή μεγάλη έκταση που ονομάστηκε Τριόπιο, προς τιμήν του Τριόπα μυθικού βασιλιά της Θεσσαλίας. Μετά από μία ολιγόχρονη παραμονή στην Ιταλία, το ζευγάρι θα μετεγκατασταθεί στην Ελλάδα. Στον ελληνικό χώρο ο Ηρώδης είχε κτίσει τρεις επαύλεις: στο Μαραθώνα, στην Κηφισιά και στην περιοχή της Λουκούς, στο Άστρος Αρκαδίας. Σύμφωνα με τους αρχαίες πηγές ο Ηρώδης κατηγορήθηκε για το θάνατο της Ρήγιλλας. Το έτος 160 π.Χ., η Ρήγιλλα όντας ήδη οκτώ μηνών έγκυος, κτυπήθηκε στην κοιλιά από έναν απελεύθερο ονόματι Αλκιμέδοντα, έπειτα από διαταγή του Ηρώδη, με αποτέλεσμα μητέρα και βρέφος να χάσουν τη ζωή τους.

Ο Ηρώδης απέκτησε 5 παιδιά με τη Ρήγιλλα, τρία αγόρια και δύο κορίτσια τα περισσότερα εκ των οποίων πέθαναν ενόσω ήταν ακόμη εν ζωή. Τα αγόρια έφεραν ρωμαϊκά ονόματα ενώ τα κορίτσια ελληνικά. Το πρώτο τους παιδί, ο Κλαύδιος πέθανε λίγους μήνες μετά τη γέννησή του το 141 μ.Χ. Η κόρη τους Ελπινίκη πέθανε σε ηλικία 23 ετών το 165 μ.Χ., έχοντας προλάβει να γεννήσει ένα γιο. Η δεύτερή τους κόρη Αθηναΐς ή Παναθηναΐς πέθανε σε ηλικία 18 ετών το 161 μ.Χ. Πρόλαβε να αποκτήσει ένα γιο το Λούκιο Βιβούλιο Ίππαρχο. Ο Αττικός Βραδούας, το τέταρτο παιδί, ήταν και ο μοναδικός που έζησε και πέθανε σε ηλικία 64 ετών το 209 μ.Χ. Ο Αττικός Βραδούας αντιμετώπιζε μαθησιακές δυσκολίες και στην προσπάθειά του ο Ηρώδης να του διδάξει το αλφάβητο τον ανέτρεφε μαζί με 24 δούλους, καθένας από τους οποίους ονομαζόταν με ένα γράμμα της αλφαβήτου. Μαθαίνοντας, λοιπόν, τα ονόματα των συνομήλικων του θα μάθαινε και το αλφάβητο. Ο θάνατος της μητέρας του σε συνδυασμό με την ήδη τεταμένη σχέση που είχε με τον πατέρα του απομάκρυναν τον έναν από τον άλλο. Το γεγονός αυτό έγινε ιδιαίτερα αισθητό όταν ο Ηρώδης δεν του κληροδότησε τίποτα από την περιουσία του. Τέλος, ο Ρήγιλλος πέθανε σε ηλικία 5 ετών το 155 μ.Χ. Ανάλογη τύχη, όμως, είχαν και οι τρεις προστατευόμενοι - υιοθετημένοι γιοι του Ηρώδη. Οι τρεις αυτοί νεαροί είλκυαν την καταγωγή τους από την Αφρική και έφεραν τα ελληνικά ονόματα Αχιλλεύς, Πολυδευκίων και Μέμνων. Για τη σχέση του Ηρώδη με τους τρεις αυτούς νέους έχει διατυπωθεί πλήθος απόψεων, με την κρατούσα να υποστηρίζει πώς υπήρχε μία σχέση εραστή και ερωμένου. Οι τρεις προστατευόμενοί του πέθαναν σε μικρή ηλικία. Στη μνήμη μάλιστα του Πολυδευκίωνα ο Ηρώδης διεξήγαγε αγώνες και αφιέρωσε αγάλματα. Λίγα χρόνια αργότερα, οι δύο αγαπημένες του οινοχόες βρήκαν τραγικό θάνατο, έπειτα από κτύπημα ενός κεραυνού.

Δικαστικές Διαμάχες

Αρκετές φορές οι πράξεις και τα έργα του Ηρώδη προκάλεσαν τα σχόλια και τη μήνη των συμπολιτών του και γι' αυτό το λόγο κλήθηκε να λογοδοτήσει για τις πράξεις του. Αρχικά, όταν διατελούσε έπαρχος στις πόλεις της Μικράς Ασίας προχώρησε στην ανακατασκευή των λουτρών της Τρωάδας η οποία κόστισε συνολικά επτά εκατομμύρια δραχμές, τέσσερα εκατομμύρια παραπάνω απ' ότι είχε αρχικώς υπολογιστεί. Οι υπόλοιπες πόλεις της Μικράς Ασίας αντέδρασαν και διαμαρτυρήθηκαν εγγράφως στον αυτοκράτορα. Ο Αδριανός, αν και αρχικά είχε επαινέσει το ενδιαφέρον και τη μέριμνα που έδειξε ο Ηρώδης ως έπαρχος, απέστειλε επιστολή προς τον πατέρα του, Κλαύδιο Αττικό, με την οποία επέπληττε τον πατέρα για τις πράξεις του γιου του. Ο Κλαύδιος Αττικός καθησύχασε τον αυτοκράτορα υποσχόμενός του ότι θα κάλυπτε ο ίδιος το ποσό των τεσσάρων εκατομμυρίων δραχμών. Μία δεύτερη διαμάχη του Ηρώδη ξέσπασε με αντίπαλο αυτή τη φορά τον αθηναϊκό λαό, επ' αφορμή της διαθήκης του πατέρα του. Ο Κλαύδιος Αττικός όριζε στη διαθήκη του, ότι κάθε Αθηναίος πολίτης θα λαμβάνει μία μνα κάθε χρόνο. Ο Ηρώδης ήλθε σε συνεννόηση με το Δήμο και συμφώνησε να καταβάλλει εφάπαξ το ποσό των πέντε μνων σε κάθε πολίτη. Όταν, όμως, οι Αθηναίοι προσήλθαν για να λάβουν την αποζημίωση τους επιδείχθηκαν συμβόλαια που έγραφαν ότι οι πρόγονοί τους χρωστούσαν χρήματα στον πατέρα του Ηρώδη. Έτσι, άλλοι έλαβαν μικρά ποσά, άλλοι τίποτα ενώ αρκετοί αναγκάστηκαν επιπλέον να πληρώσουν. Την πράξη του αυτή οι Αθηναίοι δεν του την συγχώρησαν ποτέ, παρά τα μεγάλα έργα που οικοδόμησε. 

Το 160 μ.Χ. κατά τη διάρκεια της υπατείας του γαμπρού του Βραδούα, πεθαίνει η Ρήγιλλα. Ο Βραδούας κατηγορεί τον Ηρώδη, ως υποκινητή της δολοφονίας της στο Βουλευτήριο της Ρώμης. Ο Αττικός θα απαντήσει στις κατηγορίες του Βραδούα και εν τέλει θα αθωωθεί από τον παλαιό μαθητή του και πλέον αυτοκράτορα, Μάρκο Αυρήλιο. Πολλές φορές άλλωστε, οι ισχυρές φιλίες και οι διασυνδέσεις του αποτέλεσαν εχέγγυο για την αίσια έκβαση των υποθέσεών του από κοινού μαζί με τις ρητορικές του. Γνωστές ήταν και οι αντιδικίες που είχε με διάφορους ρήτορες της πόλης των Αθηνών, μεταξύ των οποίων ο Δημόστρατος, ο Πραξαγόρας και ο Μαμερτίνος, οι οποίοι συχνά πυκνά τον κατηγορούσαν στην Εκκλησία του Δήμου. Μάλιστα, ο Φιλόστρατος περιγράφει τον φιλόσοφο Πρωτέα να ακολουθεί τον Ηρώδη και να τον κακολογεί σε ημιβάρβαρη γλώσσα. Τότε ο Ηρώδης του ζητά, στρεφόμενος προς το μέρος του, αφού τον κατηγορεί, να το κάνει τουλάχιστον σε σωστά ελληνικά. Τέλος, ο δήμος των Αθηναίων στράφηκε εναντίον του Ηρώδη, κατηγορώντας τον ότι δυνάστευε την πόλη. Για το λόγο αυτό απευθύνθηκαν στον αυτοκράτορα Μάρκο Αυρήλιο. Στη δίκη που ακολούθησε ο Ηρώδης καταπονημένος και τραυματισμένος ψυχικά από το χαμό δύο νεαρών κοριτσιών που ήταν οι αγαπημένες του οινοχόοι, εκφώνησε λόγο βαρύ ενώπιον του αυτοκράτορα, με ένα κατηγορώ που στρεφόταν ακόμη και κατά του ίδιου του Μάρκου Αυρηλίου. Ο Μάρκος Αυρήλιος, όμως, για ακόμη μία φορά θα προστατέψει το δάσκαλο και παιδαγωγό του και δε θα τον καταδικάσει.

Το τέλος της ζωής του

Τα τελευταία χρόνια της ζωής του ο Ηρώδης είχε αποσυρθεί στην έπαυλή του στο Μαραθώνα. Η υγεία του είχε επηρεαστεί σημαντικά αφενός λόγω του γήρατος και αφετέρου λόγω των σημαντικών απωλειών των αγαπημένων του προσώπων. Τελικώς, θα πεθάνει σε ηλικία 76 ετών το 177 μ.Χ. Η εντολή που είχε δώσει στους απελεύθερούς του ήταν να ταφεί στο προαύλιο της οικίας του, εντούτοις όταν οι Αθηναίοι έμαθαν την είδηση του θανάτου του, μετέφεραν τη σωρό του στο άστυ, όπου και τον πένθησαν αποδίδοντάς του μεγάλες τιμές και τελικά τον ενταφίασαν στο Παναθηναϊκό στάδιο. Στον τάφο του τοποθέτησαν το εξής επίγραμμα: 

Αττικου Ηρώδης Μαραθώνιος, ου τάδε πάντα 

Κειται τωδε τάφω, πάντοθεν ευδόκιμος.

Το αναθηματικό - ευεργετικό του έργο

Ο Ηρώδης διέθεσε μεγάλο μέρος του πλούτου του για την οικοδόμηση ναών και κτηρίων, την προσφορά αγαλμάτων και τη διοργάνωση αγώνων. Οι προσφορές του συναντώνται σε πολλές πόλεις της Ελλάδας αλλά και της ευρύτερης λεκάνης της Μεσογείου.

Αρχικά, μεγάλο μέρος της περιουσίας του το διέθεσε για να λαμπρύνει την πόλη των Αθηνών. Όταν ανέλαβε τη διοργάνωση των Παναθηναίων, τέλεσε τη γιορτή με ιδιαίτερη λαμπρότητα και πολυτέλεια. Το ομοίωμα πλοίου που έσερναν τα υποζύγια αντικαταστάθηκε με πραγματικό πλοίο το οποίο κινούνταν από έναν αφανή μηχανισμό. Στο πλοίο είχε τοποθετηθεί επιδέξια το πέπλο της θεάς, το οποίο ένεκα της κίνησης ανέμιζε προξενώντας θαυμασμό στους θεατές. Επίσης, μετεβλήθη και η ενδυμασία των εφήβων οι οποίοι φόρεσαν λευκούς χιτώνες αντί των μελανών που συνηθίζονταν μέχρι τότε. Για τη λειτουργία του αυτή οι Αθηναίοι τον τίμησαν με στεφάνι. Τότε, ο Αττικός τους υποσχέθηκε ότι την επόμενη φορά θα τους υποδέχονταν σε στάδιο κατασκευασμένο από λευκό μάρμαρο. Πράγματι, εντός τεσσάρων ετών (140 - 144 μ.Χ.) ανακαινίζεται το Παναθηναϊκό στάδιο. Το νέο στάδιο είχε μήκος στίβου 204,07 μ. και πλάτος 33,35 μ. και ήταν πεταλόσχημο. Η χωρητικότητά του ανερχόταν στους 50.000 θεατές. Ανάμεσα στις κερκίδες υπήρχαν κτιστές κλίμακες. Στην πρόσοψη και στη σφενδόνη υπήρχαν στοές. Μάλιστα, οι Αθηναίοι πικραμένοι από το γεγονός πως δεν κληρονόμησαν τίποτα από την περιουσία του πατέρα του, απεναντίας μάλιστα πολλοί του κατέβαλαν και αποζημιώσεις, υποστήριζαν πως δίκαια το στάδιο ονομάστηκε Παναθηναϊκό, διότι κατασκευάστηκε από όσα στερήθηκαν οι Αθηναίοι.

Αργότερα, το 160 μ.Χ. ο Ηρώδης θα αφιερώσει τα κοσμήματα της συζύγου του για να τιμήσει τη μνήμη της στο ιερό της Περσεφόνης και της Δήμητρας στην Ελευσίνα. Ακόμη, έκτισε οικοδομήματα με σημαντικότερο απ' όλα το Ωδείο, το οποίο κτίστηκε πάνω στα ερείπια του προηγούμενου που είχε καταστραφεί το 15 π.Χ. Ήταν ένα στεγασμένο οικοδόμημα με οροφή από ξύλο κέδρου. Διέθετε 32 σειρές από μαρμάρινες κερκίδες και η χωρητικότητά του υπολογίζεται στους 5000 θεατές. Η ορχήστρα είχε ημικυκλικό σχήμα και κατασκευάστηκε κατά τα πρότυπα των ρωμαϊκών θεάτρων της εποχής. Στο βάθος της σκηνής τοποθετούνταν υπερυψωμένο το σκηνικό οικοδόμημα, το οποίο διέθετε τρεις ορόφους, δύο εκ των οποίων σώζονται μέχρι σήμερα. 

Ανάμεσα στα σημαντικότερα μνημειώδη οικοδομήματα που χρηματοδότησε ο Ηρώδης συγκαταλέγεται και η κατασκευή της πηγής στην Ολυμπία. Το έργο αυτό συνδύαζε την καλλιτεχνική σκοπιμότητα με τη χρησιμότητα. Ο Αττικός προχώρησε από κοινού μαζί με τη Ρήγιλλα στην κατασκευή αυτού του πολυδάπανου νυμφαίου το 153 μ.Χ. για να πείσουν τους Ηλείους, ώστε να δώσουν το αξίωμα της ιέρειας της θεάς Δήμητρας Χαμύνης στη Ρήγιλλα. Η ιέρεια της θεάς ήταν η μοναδική γυναίκα που μπορούσε να παρακολουθήσει τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Μάλιστα λάμβανε θέση στο στάδιο απέναντι από τους Ελλανοδίκες και αποτελούσε ιδιαίτερα τιμητικό τίτλο. Η χρησιμότητα του νυμφαίου ήταν ιδιαίτερα σημαντική, καθώς θα υδροδοτούσε τον ιερό χώρο της Ολυμπίας δίχως να χρειάζεται οι παρευρισκόμενοι και οι αθλητές να καταφεύγουν στα γειτονικά πηγάδια για να βρουν νερό. Σε μια περιοχή με έντονα ξηρό κλίμα η πηγή έλυνε το πρόβλημα της λειψυδρίας αλλά και της αυξανόμενης ζήτησης νερού την περίοδο των Ολυμπιακών Αγώνων. Το Νυμφαίο ήταν μια επιβλητική και μεγαλοπρεπής ημικυκλική κατασκευή, η οποία διέθετε δύο ανισοϋψείς δεξαμενές και μία αψίδα. Η διάμετρος του νυμφαίου ήταν 30 μ. Ο ημικυκλικός τοίχος της αψίδας ήταν κτισμένος με οπτόλινθους με πλούσια μαρμάρινη επένδυση και είχε δύο ορόφους. Σε κάθε όροφο υπήρχαν 11 κόγχες, στις οποίες είχαν τοποθετηθεί μαρμάρινα αγάλματα. Στην κεντρική κόγχη και των δύο σειρών υπήρχε το άγαλμα του Δία. Στον πρώτο όροφο το άγαλμα του Δία πλαισιωνόταν εκατέρωθεν από τα αγάλματα της οικογένειας του Αυτοκράτορα Αντωνίνου του Ευσεβή ενώ στο δεύτερο όροφο τις κόγχες καταλάμβαναν τα αγάλματα της οικογένειας του Ηρώδη και της Ρήγιλλας. Στην ημικυκλική δεξαμενή είχε το τοποθετηθεί ένας ταύρος από μάρμαρο που έφερε την επιγραφή:

«ΡΗΓΙΛΛΑ ΙΕΡΕΙΑ ΔΗΜΗΤΡΟΣ ΤΟ ΥΔΩΡ ΚΑΙ ΤΑ ΠΕΡΙ ΤΩ ΥΔΩΡ ΤΩ ΔΙΙ»

Κάτω από τον τοίχο που είχε τοποθετηθεί ο ταύρος υπήρχε μία ακόμη δεξαμενή την οποία υδροδοτούσε το νερό που έτρεχε από τις κρήνες. Στα δύο άκρα της δεξαμενής είχαν κτιστεί δύο κυκλικοί, περίπτεροι οικίσκοι κορινθιακού ρυθμού, στους οποίους είχαν τοποθετηθεί ένας ανδριάντας του Ηρώδη Αττικού και ένας του Αυτοκράτορα Αντωνίνου του Ευσεβή.

Στο ιερό του Ισθμού ο Αττικός αφιέρωσε ένα μεγάλο άγαλμα του θεού Ποσειδώνα, της Αμφιτρίτης και της αναπαράστασης του Μελικέρτη πάνω στο δελφίνι. Επίσης, στη γειτονική Κόρινθο έκτισε στεγασμένο θέατρο. Προς τιμήν του Θεού Απόλλωνα στους Δελφούς χρηματοδότησε την εγκατάσταση λίθινων εδωλίων στο στάδιο που διεξάγονταν τα Πύθια. Τα εδώλια κατασκευάστηκαν από ασβεστόλιθο Παρνασσού. Το στάδιο ήταν πεταλόσχημο και είχε μήκος 177,55 μ. και πλάτος 25,50 μ. Η βόρεια πλευρά διέθετε 12 σειρές εδωλίων ενώ η νότια 6 σειρές εξαιτίας του επικλινούς εδάφους. Τα εδώλια διακόπτονταν από κλίμακες που διευκόλυναν την κυκλοφορία των θεατών. Η χωρητικότητα του σταδίου μετά την εγκατάσταση των εδωλίων ανερχόταν σε 5.000 θεατές. Στις Θερμοπύλες προσέφερε χρήματα για την κατασκευή ιαματικών κολυμβηθρών από μάρμαρο για τη θεραπεία των ασθενών της περιοχής. Ανάλογα έργα χρηματοδότησε στην Πελοπόννησο, την Εύβοια, τη Βοιωτία, την Αλεξάνδρεια και την Ιταλική Χερσόνησο.

Επίλογος

Εν κατακλείδι, ο Ηρώδης Αττικός υπήρξε ένας από τους πιο επιφανείς πολίτες της αρχαιότητας. Ασχολήθηκε, επιδεικνύοντας ιδιαίτερη επιδεξιότητα, με τη ρητορική, τη φιλοσοφία και την πολιτική. Η ευγλωττία του σε συνδυασμό με τη ρητορική του δεινότητα και την εγκράτεια των λόγων του τον διέκριναν από τους ομοτέχνους του. Οι σημαντικές φιλίες που συνήψε και οι ισχυρές διασυνδέσεις του με την αυτοκρατορική οικογένεια του εξασφάλισαν κύρος και του προσέδωσαν αίγλη. Ήταν δε ικανές να τον προστατέψουν από τις κατηγορίες για τη δολοφονία της συζύγου του και να τον αθωώσουν, παρά τις έντονες υποψίες που υπήρχαν. Η προσωπικότητά του δεν έπαψε να απασχολεί καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής του έχοντας πιστούς υποστηρικτές και φανατικούς πολέμιους. Επιπροσθέτως, κατάφερε να χρησιμοποιήσει με επιδεξιότητα τον πλούτο που κληρονόμησε από τους γονείς του άλλοτε για να εξευμενίσει το μένος του αθηναϊκού λαού εναντίον του και άλλοτε για να ικανοποιήσει τις δικές του φιλοδοξίες. Είναι γεγονός πως τα οικοδομήματά αναζωογόνησαν πολλά από τα ιερά κέντρα της αρχαιότητας, προσδίδοντάς τους ιδιαίτερη λάμψη. Η διαχείριση αυτή του πλούτου του τον κατατάσσει στους συστηματικούς ευεργέτες της αρχαιότητας στο λυκόφως του αρχαίου ελληνικού κόσμου.

Βιβλιογραφία

Πρωτογενείς Πηγές
Φιλόστρατος, Βίοι Σοφιστών.

Ελληνόγλωσση
Kroh Paul, Λεξικό Αρχαίων Συγγραφέων Ελλήνων και Λατίνων, μτφ.-επιμ. Λυπουρλής Δ. - Τρομάρας Λ., εκδ. University Studio Press, Θεσσαλονίκη 1996.
Lesky Albin, Ιστορία της Αρχαίας Ελληνικής Λογοτεχνίας, μτφ. Τσοπανάκης Γ., εκδ. Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη 2008.
Δομή, λήμμα Ηρώδης Αττικός, Αθήνα 2004.

Ιστότοποι
http://en.wikipedia.org/wiki/Herodes_Atticus
http://en.wikipedia.org/wiki/Aspasia_Annia_Regilla
http://odysseus.culture.gr