Η άνοδος του Διοκλητιανού στον αυτοκρατορικό θρόνο της Ρώμης υπήρξε ένα κομβικό σημείο στην ιστορία της μακραίωνης αυτοκρατορίας. Για πρώτη φορά τέθηκε ο διαχωρισμός Ανατολής και Δύσης στον ρωμαϊκό κόσμο, μία διάκριση που σε κάποιο βαθμό συνεχίζεται ως σήμερα, έστω κι αν δεν υφίσταται πλέον η Ρωμαϊκή αυτοκρατορία.

Το αυτοκρατορικό δίδυμο Ιουστινιανού και Θεοδώρας υπήρξε ένα από τα διάσημα ζεύγη της Παγκόσμιας Ιστορίας. Το πολιτικό όραμά τους άφησαν ένα ανεξίτηλο σημάδι στην εξέλιξη της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας ως το πιο ισχυρό χριστιανικό κράτος εκείνης της εποχής με παγκόσμιες προεκτάσεις, του οποίου ο απόηχος φτάνει ως σήμερα.

Στο λυκόφως του 6ου αιώνα μ.Χ. η Βυζαντινή αυτοκρατορία βρίσκεται σε θανάσιμο κίνδυνο: ένας τύραννος στον αυτοκρατορικό θρόνο της Κωνσταντινούπολης, ο Φωκάς, κυβερνά την αυτοκρατορία με αυταρχικό τρόπο και τη χρήση ωμής βίας, ενώ οι Σασσανίδες Πέρσες και οι Άβαροι απειλούν την ίδια την ύπαρξή της. Εκείνη την κρίσιμη στιγμή θα εμφανιστεί στο προσκήνιο ένας άνδρας που θα δράσει με αποφασιστικότητα, ψυχικό σθένος, εξαίρετη στρατηγική σκέψη και τόλμη: Ο Ηράκλειος.

Στα μέσα του 7ου αι. μ.Χ. η Βυζαντινή Αυτοκρατορία πολεμά ξανά για την επιβίωσή της. Ένας άλλος κίνδυνος, ακόμη πιο θανάσιμος από τους Σασσανίδες Πέρσες, αναδύθηκε μέσα από τις ερήμους της Μέσης Ανατολής: Οι Άραβες.